AYVALIK
Antik kaynaklarda ‘Nesos,
Chalkis, Pordoselene, Khidonia’ yerleşim birimleri olarak belirtilen ve Ayvalık
civarında lokalize edilen yerlerden Nesos, bugünkü Alibey Adası, Khidonia
Alibey Adası’nın Lale Adası’na bakan kısmı, Korifantis ve Gümüşlük civarında
buluntular veren birimler olarak karşımıza çıkmaktadır
Ayvalık merkezini ele aldığımızda
Alibey Adası girişindeki Khidonia’da Helenistik,Roma ve Bizans Dönemlerine ait
kültür kalıntıları gözlenmektedir.
Osmanlı kayıtlarında 1770 tarihindeki
deniz savaşı ile söz edilmeye başlanan Ayvalık, 1789’dan itibaren önemli bir
metropolitlik ve gayri Müslimlerin yaşadığı özerk bir bölge olarak öne
çıkmaktadır. Bu özerklik kentte yaşayan Rum ahalinin 1821 Yunan ayaklanmasına
katılmasına kadar sürer. Sonraları ilçenin büyük bir kısmı boşaltılır ve 1840
yılında Karesi Sancağına bağlanarak Osmanlı Devleti’nin bir ilçesi olur. Daha
sonra Rumların dönmelerine izin verilmekle beraber kent, eski canlılığına
kavuşamamıştır.
29 Mayıs 1919 Yunan kuvvetleri
tarafından İngilizlerin desteği ile işgal edilen Ayvalık’ta, Ulusal Kurtuluş
savaşımızın Ayvalık Cephesini kuran 172. Alay Komutanı Yarbay Ali Bey
tarafından ilk kurşun sıkılmış. Şirin ilçemiz, 19 ve 20.inci yüzyılın
başlarında en parlak dönemini yaşamıştır. O günlerden zamanımıza neo-klasik
mimarinin ender örnekleri Ayvalık sokaklarında görülmekte ve bu doku içinde
yükselen kiliseler göze çarpmaktadır. Kentin yerleşim düzeni amfiteatr şeklinde
olup, dar cadde ve sokaklar ve birbirine bitişik evler görülmeye değer.
100 km ‘den fazla kıyı şeridi
olan ilçenin yüzölçümü 265 km²'dir. Kendine özgü kıyı
iklimi olup, lodos ve poyraz rüzgarları hakimdir. Yazın ise kavurucu sıcaklarda
esen İmbat ve Meltem rüzgarı serinletici etki yapar.
İlçe ekonomisi büyük ölçüde
turizme ve başta zeytincilik olmak üzere tarıma bağlıdır. Ayvalık’ta zeytin
dışında pamuk, çam fıstığı ve üzüm gibi tarım ürünleri de yetiştirilir.
Özelikle bölgede, Bağyüzü Köyü’nde yetiştirilen Kozak üzümü tanınmış bir
üründür. Son yılarda turfanda sebzecilik ve Kozak çam balı üretimi de
yapılmaktadır. Arazinin %70’i zeytinlik olan Ayvalık’ta zeytinden sabun ve
zeytinyağı üreten kuruluşları bulunmaktadır.
Balıkçılık da ilçe ekonomisinde önemli yere sahiptir.
İlçemiz İzmir- Bergama üzerinden
gelip Truva,-Çanakkale- Edirne ve İstanbul’a uzanan E-24 karayolu üzerinde,
Ege’nin Akdeniz sahil şeridinin başladığı yerde kuruludur. Ayvalık, İzmir’e 2,
Bursa’ya 4.5, Çanakkale’ye 3 saat gibi kısa sürede varılabilecek belli başlı
merkezlerin ortasındadır. İlçemizden Midilli Adası’na feribot ile yaklaşık 2
saatte ulaşmak mümkündür.