Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Ayvalık

AYVALIK

Antik kaynaklarda ‘Nesos, Chalkis, Pordoselene, Khidonia’ yerleşim birimleri olarak belirtilen ve Ayvalık civarında lokalize edilen yerlerden Nesos, bugünkü Alibey Adası, Khidonia Alibey Adası’nın Lale Adası’na bakan kısmı, Korifantis ve Gümüşlük civarında buluntular veren birimler olarak karşımıza çıkmaktadır

Ayvalık merkezini ele aldığımızda Alibey Adası girişindeki Khidonia’da Helenistik,Roma ve Bizans Dönemlerine ait kültür kalıntıları gözlenmektedir.

Osmanlı kayıtlarında 1770 tarihindeki deniz savaşı ile söz edilmeye başlanan Ayvalık, 1789’dan itibaren önemli bir metropolitlik ve gayri Müslimlerin yaşadığı özerk bir bölge olarak öne çıkmaktadır. Bu özerklik kentte yaşayan Rum ahalinin 1821 Yunan ayaklanmasına katılmasına kadar sürer. Sonraları ilçenin büyük bir kısmı boşaltılır ve 1840 yılında Karesi Sancağına bağlanarak Osmanlı Devleti’nin bir ilçesi olur. Daha sonra Rumların dönmelerine izin verilmekle beraber kent, eski canlılığına kavuşamamıştır.

29 Mayıs 1919 Yunan kuvvetleri tarafından İngilizlerin desteği ile işgal edilen Ayvalık’ta, Ulusal Kurtuluş savaşımızın Ayvalık Cephesini kuran 172. Alay Komutanı Yarbay Ali Bey tarafından ilk kurşun sıkılmış. Şirin ilçemiz, 19 ve 20.inci yüzyılın başlarında en parlak dönemini yaşamıştır. O günlerden zamanımıza neo-klasik mimarinin ender örnekleri Ayvalık sokaklarında görülmekte ve bu doku içinde yükselen kiliseler göze çarpmaktadır. Kentin yerleşim düzeni amfiteatr şeklinde olup, dar cadde ve sokaklar ve birbirine bitişik evler görülmeye değer.

100 km ‘den fazla kıyı şeridi olan ilçenin yüzölçümü 265 km²'dir. Kendine özgü kıyı iklimi olup, lodos ve poyraz rüzgarları hakimdir. Yazın ise kavurucu sıcaklarda esen İmbat ve Meltem rüzgarı serinletici etki yapar.

İlçe ekonomisi büyük ölçüde turizme ve başta zeytincilik olmak üzere tarıma bağlıdır. Ayvalık’ta zeytin dışında pamuk, çam fıstığı ve üzüm gibi tarım ürünleri de yetiştirilir. Özelikle bölgede, Bağyüzü Köyü’nde yetiştirilen Kozak üzümü tanınmış bir üründür. Son yılarda turfanda sebzecilik ve Kozak çam balı üretimi de yapılmaktadır. Arazinin %70’i zeytinlik olan Ayvalık’ta zeytinden sabun ve zeytinyağı üreten kuruluşları bulunmaktadır.  Balıkçılık da ilçe ekonomisinde önemli yere sahiptir.

İlçemiz İzmir- Bergama üzerinden gelip Truva,-Çanakkale- Edirne ve İstanbul’a uzanan E-24 karayolu üzerinde, Ege’nin Akdeniz sahil şeridinin başladığı yerde kuruludur. Ayvalık, İzmir’e 2, Bursa’ya 4.5, Çanakkale’ye 3 saat gibi kısa sürede varılabilecek belli başlı merkezlerin ortasındadır. İlçemizden Midilli Adası’na feribot ile yaklaşık 2 saatte ulaşmak mümkündür.