Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Kuva-yi Milliye'de Alaca Mescit0

Kuva-yi Milliye, yanmış, yıkılmış, işgal edilmiş, düzenli orduları için tasfiye kararı alınmış bir milletin yeniden doğuş hareketidir. Balıkesir'de yakılan Kuva-yi Milliye Meşalesinin ışığı tüm Anadolu'yu sarmış , bizleri saran, ısıtan Türkiye Cumhuriyeti güneşi doğmuştur. Balıkesir, bu hareketin ilk ve en kuvvetli halkasıdır.
Kuva-yi Milliye, Cumhuriyeti, Mustafa Kemal Atatürk’ü, onun önderliğinde Türk Milleti'ni ve Türkiye’yi yeniden tarih sahnesine çıkaran harekettir. Yunanlılar 'ın Ege Bölgesi'nde ki bu işgallerini, Balıkesirli vatanseverler şimdiki Balıkesir Lisesi’nin bulunduğu binadaki "Okuma Yurdu'nda bir araya gelip işgalleri protesto etmişlerdir. 18 Mayıs 1919 günü Mehmet Vehbi Bey İzmir’in işgali sonrası yaşanan zulümden bahsettikten sonra;
"Bu faciaların Balıkesir’in başına gelmesi yakındır. Bu iş yazışma, protesto ile engellenemez. Yapılacak ilhak il fiilen reddetmek için, bir Reddi-i İlhak Heyeti kuralım. Bu cemiyete girmek her Müslümanın borcudur. Bizim atacağımız her kurşun, Şark ve İslam Aleminin ebedi kurtuluşuna, yoksa maazallah ebedi esaretine sebep olacaktır."

Alaca Mescitte ki gizli toplantılar da Milli Mücadelenin temelleri atılmıştır. Bu münasebetle, Alaca Mescitte mücadeleyi başlatan "41 Bayrak Adamı ve Balıkesirliler" 15 Mayıs 1919´da İzmir´in işgali üzerine, o günün Belediye Reisi Keçecizade Mehmet Emin Efendi’nin çağrısını , iliklerinde hissettiler.

 Kimler vardır orada:
-Karesi Mebusu Mehmet Vehbi Bey,
-Belediye Reisi Keçecizade Mehmet Emin Bey,
-Yırcalızade Şükrü Efendi,
-Hasan Basri Çantay Hoca ve diğerleri,
-Her türlü kararı almaya tam yetkili 41 Bayrak Adam,
-Mehmet Vehbi Bolak Bey başta olmak üzere, şehrin ileri gelenleri şimdiki Kuva-yi Milliye Müzesi’nin bulunduğu yerdeki Okuma Yurdu’nda toplanmışlar, yapılan toplantıda, hiçbir şeyin fayda etmeyeceği anlaşılmış ve Leblebici Raşit Efendi'nin; “Düşmanı geri döndürecek kuvvet, namlunun ucundadır." sözleri karar olmuştur. İşte, kıvılcım bu cümleyle çakılmış, Kuva-yi Milliye ateşlenmiştir.

18 Mayıs 1919´da Alaca Mescit’te mevlit vesilesiyle toplananlar, dinledikleri mevlitten sonra, ilhakı red ve milli mücadeleye karar vermişlerdir. Ardından sürekli toplanılan Alaca Mescit’te ise silahlı mücadele kararı alınmıştır. Okuma Yurdu, Alaca Mescit Toplantıları ve Balıkesir Kongreleri ile düşmanın bölgedeki işgallere karşı ilk ciddi ve şuurlu hareket Balıkesirli sivil ve aydınlardan gelmiştir. Köylüsü ve kentlisi ile Balıkesirliler hiç bir yerden talimat almaksızın vatan müdafasına koşmuşlardır.

Beş kongre yaparak bir araya gelen Balıkesirliler, 14 ay boyunca dört cephede Yunan orduları ile savaşarak, Balıkesir Halkı'nın ve Türk Milleti'nin işgal ve esareti kabul etmeyeceğini Dünya kamuoyuna duyurmuşlardır. Bütün bunlar, ilk kongrenin Balıkesir´de toplandığını, ilk kurşunun Balıkesir Ayvalık´ta, son kurşunun da, Bandırma´da atıldığını göstermektedir. Ege’de kendi imkanları ile düşman işgaline son veren tek şehir Balıkesir'dir.

Milli Mücadelenin en önemli dönemlerinde Balıkesir'de Hasan Basri Çantay tarafından çıkarılan SES Gazetesi Balıkesirliler‘in ve Kuva-yi Milliyeciler‘in yanında yer alan Anadolu insanini gür sesi olmuştur..

M.Akif Ersoy’da Ses’in ilk sayısına gönderdiği yazıda:

Düşman sesi duymak istemezsen
Kardeş sesidir ,uyan bu sesten;
Kalkınca görür ki aksam olmuş
Vaktiyle uyanmayan bu sesten

 Dizeleri Balıkesir Halkın'ın ve Türk Milleti'nin işgal ve esareti kabul etmeyeceğini Dünyaya haykırışı olduğu gibi Balıkesirlilerin hiç bir yerden talimat almaksızın vatan müdafasına koşmalarına kıvılcım olmuştur.